انواع گاز خنک کننده

انواع گاز خنک کننده مختلفی وجود دارد که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب نوع گاز مبرد مناسب، به عوامل مختلفی از جمله دمای کاری سیستم، فشار کاری، نوع کمپرسور و الزامات زیست‌محیطی بستگی دارد.

گازهای خنک‌کننده یا مبردها قلب تپنده سیستم‌های سرمایشی و تهویه مطبوع هستند که با ویژگی‌های شیمیایی خاص خود، در فرایندهای تبرید و انتقال حرارت به کار گرفته می‌شوند. با پیشرفت فناوری و افزایش توجه به مسائل محیط زیستی، انواع مختلفی از گازهای مبرد با خصوصیات و کاربردهای گوناگون توسعه یافته‌اند، تا هم کارایی سیستم‌های خنک‌کننده را افزایش دهند و هم به حفاظت از سیاره ما کمک کنند. در این مطلب، به بررسی انواع گازهای خنک‌کننده و ویژگی‌های منحصر به فرد آنها خواهیم پرداخت.

گاز خنک کننده چیست؟

گازهای مبرد، که به آنها گازهای سردکننده یا رفریجرنت نیز گفته می‌شود موادی شیمیایی هستند که در سیستم‌های سرمایشی و انتقال حرارت به کار می‌روند. این گازها در یخچال‌ها، کولرهای گازی خانگی، کولرهای تابلو برق دیواری و سقفی، کولرهای صنعتی کانالی و دیگر انواع کولرهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از برندهای شناخته شده که این گازها را تولید می‌کنند شامل Iscone Honeywell و Refrigerant هستند.

کاربردهای گازهای خنک کننده

گازهای مبرد در سیلندرهای یک بار مصرف عرضه می‌شوند و نقش مهمی در سیستم‌های خنک‌کننده ایفا می‌کنند. این گازها به صورت سیال مورد استفاده قرار می‌گیرند و در پمپ‌های حرارتی و چرخه‌های تبریدی کارکرد دارند. عملکرد این چرخه‌های تبریدی بر پایه تغییر فازهای مکرر بین حالت مایع و گاز است. گازهای مبرد در کولرها، چیلرها، سیستم‌های تهویه مطبوع، یخچال‌ها، اسپری‌ها، فرآیند تولید فوم و شستشوهای صنعتی کاربرد دارند.

هیدروکلروفلوئوروکربن‌ها (HCFC) و کلروفلوئوروکربن‌ها (CFC) از جمله مهمترین گازهای مبرد هستند که به دلیل ویژگی‌های غیر سمی بودن، عدم واکنش‌پذیری و غیر قابل اشتعال بودن استفاده زیادی داشتند؛ اما به دلیل تولید گازهای گلخانه‌ای که منجر به تخریب لایه اوزون و در نهایت گرم شدن زمین می‌شود، استفاده از این گازها در حال منسوخ شدن است و در برخی کشورهای پیشرفته، مصرف برخی از آنها ممنوع شده است.

انواع گاز خنک کننده

انتخاب گاز مبرد مناسب نیازمند توجه به عوامل متعددی از جمله سازگاری با سیستم، فشار کاری و تأثیرات زیست‌محیطی است. با پیشرفت فناوری و افزایش آگاهی از مسائل محیط زیستی، تلاش‌ها برای توسعه و استفاده از گازهای مبرد ایمن‌تر و کارآمدتر ادامه دارد تا ضمن حفظ عملکرد بهینه سیستم‌های خنک‌کننده، آسیب کمتری به محیط زیست وارد شود.

گاز مبرد R22

گاز مبرد R22 یکی از انواع گازهای مبرد است که در گذشته به طور گسترده در سیستم‌های تهویه مطبوع، یخچال و فریزرها استفاده می‌شد. فرمول شیمیایی آن CHClF2 است و به نام تجاری “Freon-22” نیز شناخته می‌شود. این گاز به دلیل ویژگی‌های مناسب خود مانند پایداری شیمیایی و کارایی در دماهای معمولی، مورد استفاده بود.

با این حال، به دلیل اثرات منفی بر محیط زیست و تخریب لایه اوزون، استفاده از آن در بسیاری از کشورها ممنوع شده است و به جای آن، گازهای مبرد جدید و دوستدار محیط زیست مانند R134a، R410A و R32 به کار گرفته می‌شوند.

گاز مبرد R407a

گاز مبرد R407A یکی از انواع گازهای مبرد است که از ترکیب سه گاز HFC32، HFC125 و HFC134a تشکیل شده است. درصد هر یک از این گازها به ترتیب ۲۳٪، ۲۵٪ و ۵۲٪ است. این گاز به عنوان جایگزینی برای گازهایی همچون R22 استفاده می‌شود که به دلیل تأثیرات مخرب بر محیط زیست، دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

R407A نیازمند شارژ به صورت مایع است و در صورت نشت یا کاهش میزان آن در سیستم، لازم است کل گاز تخلیه شده و سپس سیستم دوباره به طور کامل شارژ شود.

گاز مبرد 1234yf

گاز خنک کننده 1234yf یک گاز جدید در صنعت خودروسازی است که به عنوان جایگزینی برای گازهای مبرد قدیمی مانند R134a استفاده می‌شود. فرمول شیمیایی آن به صورت CF3CF=CH2 است. این گاز به عنوان یک گاز HFO (هیدروفلوروآلکن) معرفی شده و خواص محیط زیستی بهتری نسبت به گازهای قدیمی دارد.

گاز مبرد R134a

گاز مبرد R134a، که در یخچال فریزرها و کولرهای خودروها به کار می‌رود، جایگزین گاز R12 شده است. فرمول مولکولی این گاز CH2FCF3 و وزن مولکولی آن 102.03 است. مبرد R134a نسبت به R12 رطوبت بیشتری جذب می‌کند و به همین دلیل، نباید کمپرسورهای R134a را برای بررسی کارایی در هوای مرطوب بیش از 30 ثانیه روشن کرد؛ زیرا رطوبت موجود در هوا به روغن کمپرسور جذب شده و موجب اختلال در چرخه تبرید می‌شود.

گاز مبرد R290

مبرد R290، که همان پروپان با خلوص بالا است، به عنوان یک جایگزین مناسب برای گاز R22 در صنایع یخچال و کولرهای گازی استفاده می‌شود. این گاز به دلیل ویژگی‌های مطلوبش در سیستم‌های سرمایشی به کار می‌رود و از جمله گزینه‌های مناسب برای کاربردهای صنعتی در این زمینه به شمار می‌آید.

گاز مبرد R404A

گاز مبرد R404A به عنوان جایگزینی برای گازهای R12، R22 و R502 معرفی شده است. این گاز از ترکیب سه نوع گاز مختلف ساخته شده و هنگام شارژ باید به صورت مایع تزریق شود. روغن سازگار با R404A برخلاف روغن معدنی R22، از نوع روغن مصنوعی یا پلی‌استر است. همچنین، فشار برگشت و فشار رفت این گاز حدود ۲۰ درصد بیشتر از گاز R22 می‌باشد.

گاز مبرد R410A

گاز مبرد R410A از ترکیب دو گاز R32 و R125 به نسبت 50 درصد تشکیل شده است. این گاز دارای فشار بالایی است و به عنوان جایگزینی مناسب برای R22 مورد استفاده قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که سیستم‌های طراحی‌شده برای R22 قابل شارژ با R410A نیستند. به دلیل ترکیبی بودن، گاز R410A باید به صورت مایع شارژ شود تا از تغییر درصد ترکیب گازها جلوگیری شود.

گاز مبرد R436

گاز مبرد R436 شامل 55.9 درصد پروپان (R290 = C3H8) و 44 درصد ایزوبوتان (C4H10) است. این گاز از هوا سنگین‌تر است. گازهای گروه 400، از جمله R436، باید حتماً به صورت مایع شارژ شوند تا ترکیب جرمی آن‌ها تغییر نکند.

گاز مبرد R407C

گاز مبرد R407C از ترکیب سه گاز HFC32 (23 درصد)، HFC125 (25 درصد) و HFC134a (52 درصد) تشکیل شده است. یکی از نکات مهم در مورد این گاز این است که حتما باید به صورت مایع شارژ شود. اگر سیستمی که از گاز R407C استفاده می‌کند، دچار نشتی شده و میزان گاز آن کاهش یافته است، باید تمام گاز باقی‌مانده تخلیه شده و سیستم دوباره به طور کامل شارژ شود.

گاز مبرد R401a

گاز مبرد R401a از ترکیب چندین گاز مبرد به وجود آمده و جایگزینی برای گاز R12 است. این گاز شامل 53 درصد R22، 13 درصد R152a و 34 درصد R124 می‌باشد. لازم است گاز R401a حتما به صورت مایع شارژ شود و روغن سازگار با آن از نوع روغن معدنی است.

سخن پایانی

گازهای خنک‌کننده یا مبرد نقش حیاتی در عملکرد سیستم‌های سرمایشی و تهویه مطبوع دارند. این گازها در انواع مختلفی عرضه می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. گازهایی مانند R12 و R22 که در گذشته بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفتند، به دلیل تاثیرات منفی بر محیط زیست و تخریب لایه اوزون، اکنون با گزینه‌های دوستدار محیط زیست مانند R134a، R410A و R290 جایگزین شده‌اند.

تهران فریون ارائه دهنده انواع گاز خنک کننده در تهران که به صورت کپسول و عمده در برندهای مختلف از جمله فریون(Freon)، هانیول و …، برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان فروش ما و شماره هایی که در سایت درج شده است تماس بگیرید.